Filmi "Rruge te bardha" është një film i prodhuar në vitin 1974.
Regjia : Viktor Gjika.
Skenari : Vath Koreshi. Producent: Shqipëria e Re.
Muzika : Limos Dizdari.
Përmbajtja e filmit
Një djalë i ri Deda i mbushur me entuziazmin e moshës dhe dashuri për punën endet përgjatë linjës telefonike duke kërkuar shkëputjen. Njerëzit që jetojnë në zona të thella malore presin me padurim të rregullohet linja e t’i urojnë njëri tjetrit Vitin e Ri. Deda vdes i ngrirë në majë të shtyllës duke luftuar me të ftohtin dhe motin e keq.
"Te Rrugët ka diçka prej “Plaku dhe deti”. Mësuesi, poeti dhe shkrimtari amator (Agim Qirjaqi) është alteregoja e Heminguejit, që mbledh shënime për personazhin e Dedës në pritje të rikthimit të tij nga oqeani i dëborës. Gjashtë minuta kohë filmike fokusohet në gjetjen e fillit telefonik të këputur. Pastaj në ndreqjen e tij, duke fiksuar gjithë detajet e mjeshtërisë së punëtorit, i cili manipulon me shpejtësi rutinore mjetet e tij të punës. Pasazhe të tëra me Dedën që çan dëborën në kërkim të së këputurës... Nga ana tjetër kemi kontrastin me botën e ngrohtë, komode, në pritje të Vitit të Ri dhe të Dedës. Kushtet e jetës janë gati pezull e kërkojnë të mbushen nga qenia e punëtorit, i cili përballet me aventurën e punës së tij. Duket sikur e gjithë qyteza dhe shoqëria është në pritjen absurde të tij, teksa pretendon që Deda më parë të ndreqë defektin, të mundësojë vazhdimësinë e komunikimit dhe jetës. Një skenë tjetër prej dy minutash vetmi. Sizifi ynë rrëshqet, orvatet të kapet pas degës në majë të një rrëpire, rrokulliset e rrëzohet përsëri, bie dhe ngrihet … Aty, majë shtyllës së flijimit, i mbuluar nga dëbora dhe ngrica, fillojnë vegimet e para. Bluja dhe e bardha e së ftohtës bëhen ngrohtësisht të kuqe. Deda është duke imagjinuar se si do të ishte alternativa tjetër nëse nuk do të ndjente zërin e brendshëm mistik të sakrificës. Për një çast po ëndërron natën e Vitit të Ri me shokët, duke ndjekur një vallëzim epik të malësisë. Në një pasazh tjetër të filmit, përsëri nën kllapinë e hipotermisë, Deda sheh Zanën dhe xha Rizain (Ilia Shyti) që e përshëndesin nga brenda ambienteve të ngrohta, si për t’i thënë: “Kthehu, ne jemi këtu në rikthimin tënd. Këto vegime na kujtojnë romanin e Niko Kazanzaqisit “Tundimi i fundit” (1951), mbi bazën e të cilit është realizuar edhe filmi i regjisorit amerikan Martin Skorseze (Martin Scorsese), “The Last Temptation of Christ” (1988). Filmi propozon një alternativë të jetës së Krishtit, i cili martohet dhe ka një jetë krejt njerëzore nga ajo e flijimit. Në njëfarë mënyre, Gjika i ka paraprirë ekranizimit të romanit në fjalë duke na propozuar një gërshetim të Sizifit, Plakut dhe detit dhe Krishtit." Julian Bejko, Shoqëria e Kinemasë II, fq.159-161, Tiranë, 2013.
Interpretojnë
Rikard Ljarja, Deda
Elida Cangonji, Zana
Ilia Shyti, Xha Rizai
Robert Ndrenika, Ganiu
Sali Doçi, Mezani
Minella Borova, Bato
Agim Qirjaqi, Profesori
Lec Bushati,Fshatari
Në episode
Antoneta Fishta, Nena
