ન જલાવીને, ન દફનાવીને... આવી રીતે થાય છે પારસીઓના અંતિમ સંસ્કાર

2022-09-05 4

ટાટા સન્સના ભૂતપૂર્વ ચેરમેન સાયરસ મિસ્ત્રીનું મહારાષ્ટ્રના પાલઘરમાં માર્ગ અકસ્માતમાં મૃત્યુ થયું હતું. અકસ્માત મુંબઈ ગુજરાત હાઇવે પર થયો હતો. સાયરસ મિસ્ત્રીના અંતિમ સંસ્કાર મંગળવારે કરવામાં આવશે. જોકે હજુ સુધી એ સ્પષ્ટ નથી થયું કે સાયરસ મિસ્ત્રીના અંતિમ સંસ્કાર પારસી રિવાજો અનુસાર કરવામાં આવશે કે કેમ. સાયરસના મૃતદેહને મુંબઈના વર્લીમાં ઇલેક્ટ્રિક સ્મશાનગૃહ અથવા ડુંગરવાડીના 'ટાવર ઓફ સાયલન્સ'માં લઇ જવાશે દુનિયાના તમામ ધર્મોમાં વ્યક્તિના અંતિમ સંસ્કાર અલગ અલગ રીતે કરવામાં આવતા હોય છે પરંતુ હજારો વર્ષ પહેલા પર્શિયા (ઈરાન) થી ભારતમાં આવેલા પારસી સમુદાયમાં મૃત શરીરના અગ્નિસંસ્કારની પદ્ધતિ તદ્દન અલગ છે. પારસી સમુદાયમાં મૃતદેહને ન તો હિંદુ ધર્મની જેમ બાળવામાં આવે છે અને ન તો ઇસ્લામ અને ખ્રિસ્તી ધર્મની જેમ દફનાવવામાં આવે છે.
જ્યારે પારસી સમુદાયમાં કોઈનું મૃત્યુ થાય છે, ત્યારે મૃતદેહને સ્મશાનગૃહ અથવા કબ્રસ્તાનમાં લઈ જવામાં આવતો નથી, પરંતુ તેમના મૃતદેહને આકાશમાં સોંપવામાં આવે ત્યારે 'ટાવર ઑફ સાયલન્સ'ની ટોચ પર મૂકવામાં આવે છે 'ટાવર ઓફ સાયલન્સ'ને સામાન્ય ભાષામાં દખ્મા પણ કહેવામાં આવે છે. ટાવર ઓફ સાયલન્સ એક ગોળાકાર માળખું છે, જેની ટોચ પર મૃત શરીરને સૂર્યપ્રકાશમાં રાખવામાં આવે છે. ત્યારબાદ ગીધ, ગરુડ અને કાગડાઓ આવીને તે મૃતદેહોને ખાઈ જાય છે.
વાસ્તવમાં, પારસી સમુદાયમાં એવું માનવામાં આવે છે કે મૃત શરીર અશુદ્ધ છે. પારસીઓ પર્યાવરણ પ્રત્યે પણ સભાન છે, તેથી તેઓ શરીરને બાળી શકતા નથી કારણ કે તે અગ્નિ તત્વને પ્રદૂષિત કરે છે. દફનાવતા નથી કારણ કે તે પૃથ્વીને પ્રદૂષિત કરે છે અને પારસી મૃતદેહોને નદીમાં પણ વહાવતા નથી કારણ કે તે પાણીના તત્વને પ્રદૂષિત કરે છે.
દુનિયાની વધતી જતી ગતિ સાથે પારસી સમુદાયના લોકો પણ એક નવી સમસ્યાનો સામનો કરી રહ્યા છે. ખરેખર, ભારતમાં ગીધની સંખ્યામાં નોંધપાત્ર ઘટાડો થયો છે. શહેરોમાં હવે ભાગ્યે જ કોઈ ગીધ જોવા મળે છે. આવી સ્થિતિમાં પારસી સમાજને મૃત્યુ પછી આગળના રિવાજો ચલાવવામાં મુશ્કેલીનો સામનો કરવો પડી રહ્યો છે. પારસી લોકો પણ હવે મૃત શરીરને વિસર્જન કરવા માટે સૌર કેન્દ્રીય યંત્રની મદદ લઈ રહ્યા છે. પરંતુ આ પદ્ધતિ કાયમી ઈલાજ નથી. તેને હિન્દુ સ્મશાનભૂમિ અથવા ઇલેક્ટ્રિક સ્મશાનગૃહમાં લઈ જાય છે. જહાંગીરે જણાવ્યું કે પારસી સમુદાયમાં મૃતદેહને ટાવર ઓફ સાયલન્સમાં રાખ્યા બાદ તેમની આત્માની શાંતિ માટે ચાર દિવસ સુધી સતત પ્રાર્થના કરવામાં આવે છે જેને અરંગા કહેવામાં આવે છે.

Videos similaires