بیست و نهم اردیبهشت‌ماه در تاریخ معاصرمان بیشتر به خاطر زاده شدن دکتر محمد مصدق در این روز (۱۲۶۱) اهمیت دارد. علاوه بر آن، چند رخداد اجتماعی مهم نیز در این روز رخ داده است. چنان که در ۱۳۴۱ سد سپیدرود با گنجایش 1800 میلیون متر مکعب و420 میلیون کیلو وات برق در ساعت که با هزینه ۴۵۰ میلیون تومان ساخته شده بود، به بهره‌برداری رسید. به سال ۱۳۴۲ در مشهد سیل شدیدی آمد که 448 خانه را ویران کرد وعده‌ای از مردم را کشت. طنزآمیز این که درست در همان روز راداکریشنان رئیس‌جمهور هند به ایران وارد شد.
در سطح جهانی این روز با رخدادهایی پراکنده و واگرا قرین بوده است. در ۴۷۵ سربازان اروپایی که برای نخستین جنگ صلیبی به خاور روی آورده بودند در وورمس آلمان به جان یهودیان شهر افتادند و همه را کشتار کردند . هشتصد یهودی در این واقعه کشته شدند. در ۶۴۷ بیبرس شاه مملوک شهر انطاکیه را که مرکز صلیبی‌ها شده بود فتح و پاکسازی کرد. در ۹۱۵ آن بولین دومین همسر هانری هشتم شاه انگلستان را به جرم زنای با محارم و خیانت گردن زدند. در ۱۲۷۵ در جریان مراسم تاجگذاری تزار نیکلای دوم در محله خودینکای مسکو، هجوم جمعیت و غوغایی که برای دریافت خوراک مجانی برخاست به درگیری و مرگ ۱۳۸۹ نفر منتهی شد!
این روز در ضمن روز تولد آتاتورک (در ۱۲۶۰) هم بود و او چنین روزی را برای آغاز جنگ‌های استقلال ترکیه انتخاب کرده بود. در ۱۲۸۱ کوبا از آمریکا استقلال یافت. در ۱۳۰۶ انگلستان عهدنامه‌ی جده را با ابن سعود امضا کرد و او را به پادشاهی منطقه‌ی نجد و حجاز گماشت. در ۱۳۲۰ هم هوشی‌مین اتحادیه‌ی کمونیستی ویت‌مین را در ویتنام تأسیس کرد و شروع کرد به سازماندهی کمونیست‌های کامبوجی، که باعث شد در نهایت پول‌پوت در آنجا به قدرت برسد و بخش بزرگی از جمعیت کشورش را به قتل برساند. جالب آن که هوشی‌مین هم از همان الگوی آتاتورک برای بزرگداشت جشن تولد خودش استفاده می‌کرد. چون تولد او هم در همین روز (به سال ۱۲۶۹) قرار می‌گیرد!
در روز بیست و نهم اردیبهشت ۱۱۲۲ بود که ژان پیر کریستین یکای سانتی‌گراد را برای سنجش دما قرارداد کرد و ناپلئون رسته‌ی افتخار (لژیون دونور ) را در همین روز (۱۱۸۱) تأسیس کرد. زادگان نامدار این روز جدای از مبارزان چپ‌گرایی که در روز تولدشان حرکات تاریخ‌ساز می‌کردند، عبارت‌اند از جوزف باتلر فیلسوف و متأله انگلیسی (۱۰۷۱)، یوهان گوپتلیب فیشته فیلسوف آلمانی (۱۱۴۱)، نیکلای دوم تزار روسیه (۱۲۴۷)، برتراند راسل فیلسوف انگلیسی (۱۲۵۱)، یولیوس اِوولا فیلسوف ایتالیایی (۱۲۷۷) و مالکوم ایکس (۱۳۰۴). کریستف کلمب هم در ۸۸۵ و توپاک آماروی دوم شورشی پرویی هم در ۱۱۶۰ درگذشته است.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
درود یاران
به کانال «دان» خوش آمدید، «دان» رسانه‌ایست برای پراکندن دانایی، و فیلم‌هایی کوتاه در زمینه‌های علوم انسانی و دانشهای تجربی را برای همه‌ی پارسی‌زبانان فراهم می‌‌آورد، و با داشتن زیرنویس انگلیسی برای گستره‌ی عامتری از مخاطبان نیز سودمند است. برای خبرگیری و دسترسی به آثار بعدی «دان»، هموند این رسانه شوید و با ما همراه باشید.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
پژوهش و نگارش: دکتر شروین وکیلی
ویرایش و پردازش: بهنوش عافیت‌طلب
خوانش و تدوین: فرهاد آقابابایی
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
#دان
#Done
#Sherwin_Vakili
#شروین_وکیلی
#رام
#Ram
