روز بیست و پنجم اردیبهشت در ایران به نسبت به آرامی گذشت، اما در سطح جهانی روزی بسیار پر جنب و جوش بود. در ایران به سال ۱۳۰۰ رضاشاه پلیس جنوب را که محور اصلی نیروی نظامی استعمار انگلستان در کشور بود منحل کرد و آخرین سربازان انگلیسی را به ترک ایران مجبور کرد. در ۱۳۰۴ به دنبال تثبیت دولت شوروی و شدت گرفتن تبلیغات این دولت آرای کمونیستی در کشورهای اسلامی رونق گرفت و اولین روزنامهی کمونیستی به زبان عربی به اسم الانسانیه انتشار یافت. در ۱۳۱۴ قوای نظامی ایران نام و نشان رتبهها و کلیدواژههای ارتشی را به پارسی سره برگرداند و فرماندهی کل قوا از آن به بعد با نام بزرگارتشتاران خوانده میشد که در زمان ساسانی هم رواج داشت.
در همین روز به سال ۱۳۴۱ ساخت سد کرج آغاز شد و یک سال بعد (۱۳۴۲) مالاریا در جنوب کشور شایع شد. در ۱۳۶۵ روسها بالاخره شکستشان را در افغانستان پذیرفتند و شروع به بیرون کشیدن سپاهیانشان از قلمرو شرقی ایرانزمین کردند و در این هنگام شمار سربازانشان در آنجا به ۱۱۵ هزار نفر بالغ میشد. در سال ۱۳۸۲ هم درگیریهای مذهبی بین شیعه و سنی در عراق آغاز شد و پس از سه روز تداوم نزدیک چهارصد کشته به جا گذاشت.
در سطح جهانی این روز با رخدادهای سیاسی مهمی پیوند خورده است. قدیمیتر از همه این که در ۲۲۱ میلادی لیو بِی جنگسالار چینی –همان که در افسانهی سه برادر قهرمان اصلی است- خود را امپراتور شو هان اعلام کرد.
بیست و پنجم اردیبهشت در ضمن روز خشونتهای سیاسی و درگیریهای قومی و نژادی نیز هست. در ۹۱۵ آن بولین ملکهی پیشین بریتانیا به جرم خیانت و زنای با محارم محاکمه و به اعدام محکوم شد. در ۱۲۲۹ ارتش آمریکا به قبیلهی سرخپوستان پومو که در کالیفرنیا در اطراف شکارگاه سنتیشان اردو زده بودند حمله کرد. مردان این قبیلهی چهارصد نفره در این هنگام به کوهستان رفته بودند و اردوگاه تنها زنان و کودکان و سالخوردگان را در خود جای میداد. آمریکاییها نزدیک به دویست نفر از این مردم را به قتل رساندند و بقیه را به شدت زخمی کردند. در ۱۳۲۷ هم ارتش متحد مصر، عراق، سوریه، اردن، لبنان و عربستان سعودی به کشور تازهتأسیس اسرائیل حمله کردند و جنگ اعراب و اسرائیل آغاز شد. در ۱۳۳۶ هم انگلستان اولین بمب هیدروژنیاش را در جزیرهای در اقیانوس آرام آزمایش کرد.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
درود یاران
به کانال «دان» خوش آمدید، «دان» رسانهایست برای پراکندن دانایی، و فیلمهایی کوتاه در زمینههای علوم انسانی و دانشهای تجربی را برای همهی پارسیزبانان فراهم میآورد، و با داشتن زیرنویس انگلیسی برای گسترهی عامتری از مخاطبان نیز سودمند است. برای خبرگیری و دسترسی به آثار بعدی «دان»، هموند این رسانه شوید و با ما همراه باشید.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
پژوهش و نگارش: دکتر شروین وکیلی
ویرایش و پردازش: بهنوش عافیتطلب
خوانش و تدوین: فرهاد آقابابایی
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
#دان
#Done
#Sherwin_Vakili
#شروین_وکیلی
#رام
#Ram