M.Ö. 401- Ksenefon'nun Kürdistan Geçişi ve Onbinlerin Dönüşü
Yunanlı Ksenefon’un Kürdistan’dan geçişi MÖ 14 Kasım 401’e tekabül etmektedir. Bir haftalık bu geçişini kaleme alan Yunanlı Komutan Yazar filozof ve tarihçi Ksenefon(Xnephon olarak da bilinir) Kiru Anavasi’nin 4. kitap olarak adlandırılan bölümünde Kürtler hakkında önemli bilgiler vermekte.
Bazı bilgileri şöyle:
Kürdlerin kimsenin hakimiyetini kabul etmeden özgür yaşadıklarını yazmış. Onun tarifine göre Karduklar dağlar arasında yaşayan savaşçı bir halktı. Akamenid kralına bağlı değildiler. Onların ülkesinden sonra Ermenistan gelmekteydi.
* Karduklar çok savaşçı ve pek çevik insanlardı, İran Şahının düşmanı olup; ona tabi değillerdir. O kadardı ki Karduklar bir defasında 120 bin kişilik İran’ın kraliyet ordusu bunların ülkesini işgal etmiş, bir teki bile geriye dönemeden yok olmuştur, sebebi de Kurdistan’ın çok karışık oluşu.
*Ksenefon, Kardukhların, İranlılardan bambaşka soydan ve onlara çok düşman olduklarını, bir tanık olarak anlatmıştır
*Kürt köylerinde, Kürd evlerinin çok güzel olduğunu, bol yiyecek bulunduğunu ve bu evlerde bolca şarap bulduklarını, şarap saklama sarnıçlarının sıvalanmış iyi sarnıçlar olduğunu yazmış. Kürtlerin çok modern ve gelişmiş bir toplum olduğunu anlatmış.
Ksenefon’un izlenimlerinden bazılarını aldık. Askeri ve anılarından da bahsetmiştir Kürtlerden.
ÖNEMLİ NOT: Kard: Kürt, demek.
Kürdçedeki ‘u’ harfini Yunanlılar telaffuz edemiyorlar. Bundan dolayı da “a” olmuş.
“-ukh” eki eski Ermenice çoğul ekidir yani Türkçedeki -LER ile -LAR eki karşılığıdır.
Ermeniler Kürtlere Kurd-ukh/Gurd-ukh diyorlardı eski çağlarda bu da Kürt-ler demektir.
Yani Ksenefon’un kullandığı “Kard-ukh” Kürt-ler demek.
Ama Ksenefon bu kelimeye bir de yunanca çoğul eki olan Kardukh-i'yi ekleyerek KARD-UKH-İ’ demiş. Bugünkü Türkçeye de ‘Kard-ukh-lar’ olarak çevrilmiş.
