İngiliz yayın kuruluşu BBC'nin özel araştırması, 250 IŞİD militanı ve ailelerinin, ABD öncülüğündeki koalisyon ile Demokratik Suriye Güçleri'nin (SDG) ortak operasyonuyla Rakka'dan güvenli bir şekilde tahliye edildiğini ortaya koydu.
BBC muhabirleri Quentin Sommerville ve Riam Dalati'nin haberine göre tahliyeler, YPG'nin ana gövdesini oluşturduğu DSG'nin Rakka'yı IŞİD'in elinden aldığı geçen ay gerçekleşti.
IŞİD savaşçılarının Rakka'dan kaçırılması anlaşması yerel yetkililer tarafından yapıldı. Rakka'da 4 ay süren çatışmaların sonunda anlaşmaya varıldı. Ancak anlaşmaya varıldığı dönemde ne ABD ve İngiltere öncülüğündeki koalisyon, ne de koalisyonun desteklediği DSG anlaşmadaki rollerini itiraf etmek istedi.
Tahliye edilen 250 IŞİD'li arasında, örgütün önde gelen militanlarının yanı sıra çok sayıda yabancı savaşçı da vardı. Rakka'dan tahliye edilen militanların bir kısmı Suriye geneline dağılırken, aralarından bazılarının da Türkiye'ye gittiği ortaya çıktı.
Söz konusu IŞİD militanları, Rakka'nın örgütten alınmasından önce yüzlerce araçlı konvoyla şehirden ayrılan ve çoğu IŞİD militanlarının ailelerinden oluşan 4 bin kişi arasında yer alıyordu.
Öte yandan haberde kamyon şoförü Ebu Fevzi ve arkadaşlarının tanıklıklarına yer verildi. Şoförler, 12 Ekim'de DSG'nin kendilerinden, Fırat Nehri kıyısındaki Tabka şehrinde savaştan kaçan sivil aileleri kuzeydeki bir kampa götürmelerini istediğini söyledi. Ancak konvoy bir araya geldiğinde kamyonlarda sivil aileler yerine IŞİD savaşçıları, savaşçıların aileleri ve tonlarca silah ile mühimmat olduğu ortaya çıktı. Fevzi ve arkadaşlarına gizli tutmaları istenilen bu operasyon için de binlerce dolar ödeneceği sözü de verildi.
Fevzi gördüklerini şöyle anlattı:
"Rakka'ya girdiğimiz andan itibaren korkmaya başladık. DSG ile birlikte girmemiz gerekiyordu ama yalnız başımıza girdik. Şehre girer girmez, üzerlerinde bomba yüklü intihar yelekleri ve silahları olan IŞİD savaşçıları gördük. Kamyonlarımıza bubi tuzakları kurdular. Anlaşmada ters giden bir şeyler olsaydı tüm konvoyu havaya uçuracaklardı. Çocuklarının ve eşlerinin üzerinde bile intihar yelekleri vardı."
Bu arada medya mensupları Rakka'dan uzaklaştırıldı. DSG resmi açıklamalarında yalnızca birkaç savaşçının ayrıldığını, tahliye edilenlerin hepsinin bölge halkı olduğunu duyurdu ama kamyon şoförleri bunun doğru olmadığını söyledi. Bazı şoförler kadın ve çocuklardan oluşan yaklaşık 4 bin kişiyi tahliye ettiklerini, Rakka'ya girdiklerinde ise konvoylarında yüzleri kapalı IŞİD savaşçılarının da olduğunu kaydetti. BBC'nin ele geçirdiği gizli görüntü kayıtlarında kamyonlarda silahlı kişiler olduğu da görüldü.
Varılan anlaşmaya göre yalnızca bireysel silahlar taşınabilecekti ancak IŞİD militanları tahliye sırasında taşıyabildikleri kadar silahı ve cephaneyi de beraberinde götürdü.
Bir şoför, konvoyun altı yedi kilometre uzunluğunda olduğunu, 50 kamyon, 13 otobüs ve 100'den fazla IŞİD'e ait araçtan oluştuğunu söyledi. IŞİD'in yabancı savaşçıları da Rakka'dan tahliye edilen militanlar arasındaydı.
BBC'ye konuşan bir şoför, "Çok sayıda yabancı vardı. Fransa, Türkiye, Azerbaycan, Pakistan, Yemen, Suudi, Çin, Tunus, Mısır…" dedi.
ABD öncülüğündeki IŞİD karşıtı koalisyondan da anlaşmayla ilgili itiraf geldi. Koalisyon sözcüsü Albay Ryan Dillon, "Biz kimsenin ayrılmasını istemedik. Ama bu, sahadaki yerel liderler tarafından, onlarla ve onlar aracılığıyla yürütülen stratejimizin odağında olan, Suriyelilere kalmış bir mesele. Savaşan ve ölen onlar, operasyonlarla ilgili kararları onlar alıyor" dedi.
Müzakerelerde Batılı bir yetkili de yer alıyordu ancak görüşmelere 'aktif olarak katılmadıklarını' belirtti.
Bu arada insan kaçakçıları, Rakka'dan ayrılan IŞİD militanlarının bir kısmının Türkiye'ye geçmeye çalıştığını söyledi. Türkiye-Suriye sınırındaki insan kaçakçısı İmad, "Son birkaç haftada Rakka'dan ayrılıp Türkiye'ye gitmek isteyen çok sayıda aile oldu. Yalnızca bu hafta ben kendim 20 aileyi geçirdim. Çoğu yabancıydı ama Suriyeliler de vardı" dedi. BBC'ye konuşan bir diğer insan kaçakçısı da son birkaç haftada çok sayıda ailenin geçtiğini söyledi. Bir kaçakçı "Bazı bölgelerde merdiven kullanıyorduk, bazı bölgelerde nehri geçiyor, bazı bölgelerde de dik dağları geçiyorduk. Çok sefil bir durum" dedi.
