Vila Nova de Gaia jest portugalskim miastem, należącym do dystryktu Wielkie Porto, regionu Północnej Portugalii i aglomeracji miasta Porto. Miasto jest położone na lewym brzegu rzeki Douro. Jest siedzibą władz powiatowych (municipio) oraz powiatu o tej samej nazwie, ma powierzchnię ok. 170,82 km² i ok. 288 749 mieszkańców (2001), jest podzielone na 24 sołectwa (freguesias). Obszar graniczy przez rzekę z miastem Porto, na północnym wschodzie z Gondomar. Od strony południowej styka się z powiatami (municipios) Santa Maria da Feira i Espinho, od strony zachodniej graniczy z Oceanem Atlantyckim. Miastu nadano prawa miejskie dnia 28 czerwca 1984.
Znane w świecie miejsce, w którego licznych piwnicach i magazynach butelkuje się wino typu porto, tradycyjnie spławiane tam rzeką z regionu Alto Douro. Na przestrzeni wieków miejscowość zamieszkiwała liczna grupa angielskich kupców, którym z uwagi na specjalnie zawyżane ceny nie opłacało się kupować win francuskich (szczególnego znaczenia handel z Portugalią nabrał, gdy w czasie wojen napoleońskich Francja wstrzymała eksport win do Wielkiej Brytanii). Obecność Anglików dała się zaznaczyć w nazwach firm produkujących obecnie porto (np. Sandeman, Taylor, Offley).
