ارزش ریال در برابر دلار آمریکا طی ماههای اخیر به شدت کاهش یافته و روندی نزولی به خود گرفته است. از ماه ژوئن سال جاری تا کنون ارزش واحد پولی ایران در برابر دلار ۲۰ درصد افت داشته است.
حسین علوی، خبرنگار یورونیوز چند عامل داخلی و خارجی را در سقوط ارزش ریال دخیل می داند: «دلیل افزایش قیمت دلار در ایران متعدد است، هم عوامل خارجی هم عوامل داخلی موثر هستند. افزایش نرخ بهره در آمریکا موجب تقویت ارزش دلار در بازارهای جهانی شده است. و پیروزی دونالد ترامپ توافق هسته ای برجام را تا حدودی زیر سئوال برده و این خود از عوامل افزایش نرخ دلار در ایران است. و اما عوامل داخلی شامل تقاضای دلار تجارتی و دلار مسافرتی در ایران است.»
این اولین بار نیست که ارزش ریال در ایران سقوط می کند. ده سال پیش هر دلار ۹ هزار و ۲۰۰ ریال معامله می شد. در سال ۲۰۱۲ یعنی زمان اعمال تحریمهای آمریکا و اتحادیه اروپا ریال در برابر دلار افت شدیدی کرد. با انتخاب حسن روحانی بعنوان رییس جمهوری ایران در ماه ژوئن سال ۲۰۱۳ و سپس حذف تحریمها که شش ماه پیش صورت گرفت، ارزش ریال به ثباتی نسبی رسید. در این زمان هر دلار ۳۴ هزار و ۶۰۰ ریال مبادله شد. طی ده سال اخیر ارزش ریال در برابر واحد پولی آمریکا افتی معادل ۴۵۰ درصد داشته است.
در سال ۲۰۱۵ ایران با قدرتهای بزرگ دنیا برسر پرونده هسته ای خود به توافق رسید. تهران متعهد به محدودیت در غنی سازی اورانیوم شد و قدرتها با لغو تحریمها موافقت کردند.
توافق هسته ای این امکان را برای ایران بوجود آورد تا حجم تولید نفت خود را افزایش دهد و سهم خود از بازار را بازیابد. تهران توانست برای خرید هواپیما با کمپانی های بویینگ و ایرباس قرارداد امضاء کند.
افزایش ارزش دلار و افت ریال وضعیت اقتصادی مردم ایران را پیچیده تر کرده است. افزایش نرخ بیکاری و رسیدن به نرخ ۱۲.۷ درصد جمعیت فعال این کشور از جمله مهمترین معضلات اقتصادی در ایران است.
خبرنگار یورونیوز در ادامه می گوید: «در ابتدا مسئولان بانک مرکزی ایران پیش بینی کردند که افزایش قیمت دلار بخاطر سفرهای متعدد است، ولی کارشناسان اقتصادی براین نظر هستند که این تاثیری زودگذر نخواهد بود. تاثیر افزایش قیمت دلار بر زندگی مردم طی هفته های اخیر در درجه اول متوجه افزایش قیمت اجناس مصرفی بوده است. تاثیر روانی افزایش قیمت دلار هم معمولا خودش باعث، در حقیقت، گرانی بیشتر می شود.»
درآمدهای ارزی ایران از بخش صادرات کالاهای غیرنفتی قابل مقایسه با درآمد نفت نیست. بنابراین سقوط ارزش ریال به نفع بخش صادرات غیرنفتی این کشور نخواهد بود.
