بیست و دومین نشست جهانی تغییرات آب و هوایی از ۷ تا ۱۸ نوامبر (۱۷ تا ۲۸ آبان ماه) در مراکش برگزار می شود. هدف اصلی این کنفرانس بررسی راهکارهای اجرای توافق پاریس است. یکی از نکات این توافق کاهش گسیل گازهای آلاینده است. والری گوریا، خبرنگار یورونیوز در این گزارش به بوسنی و هرزگوین رفته است، کشوری که به خاطر نیروگاههای حرارتی ذغال سنگ، غلظت آلاینده های محیط زیست در آن بالاست.
ساکنان دهکده «دیوکوویچه» در بوسنی و هرزگوین برای انجام مراسم روز «توسن» این قبرستان آمده اند تا برای درگذشتگانشان طلب مغفرت کنند. گوران استویاک، پدرش را سه ماه پیش از دست داده، پدر او در اثر سرطان ریه درگذشته است.
طی چهار ماه گذشته، سرطان جان شش نفر را در روستای «دیوکوویچه» گرفته است.
علت تعداد بالای مبتلایان به سرطان در اینجا نیروگاه حرارتی ذغال سنگ موسوم به «توزلا» است. زباله های ناشی از سوخت ذغال سنگ این نیروگاه در چند صد متری این روستا تخلیه می شود.
گوران از چهار سال پیش برای نجات ساکنان روستا از آلودگی های ایجاد شده توسط نیروگاه مبارزه می کند. او می گوید: «خاکسترهای ناشی از سوخت ذغال سنگ در نیروگاه، با خط لوله به اینجا آورده می شود. این آب بتدریج به داخل زمین نفوذ می کند و در ساحل دو سوی دریاچه پخش می شود و از آنجا هم راهی چاه آبی می شود که مردم آب نوشیدنی شان را از آن تامین می کنند.
پسماندهای نیروگاه ذغال سنگ پس از ترکیب با آب، تا محل دفن زباله در نزدیکی «دیوکوویچه» پیش می رود.
طبق نتایج آزمایشهایی که آزمایشگاهی مستقل سال گذشته در این محل انجام داد، غلظت بالایی از پسماندِ فلزات سنگین دهها متر زیر زمین این محل وجود دارد.
خاک این منطقه، غنی و حاصلخیز به نظر می آید. اما در واقع، این غلظتِ پسماند خاکسترهای ناشی از نیروگاه ذغال سنگ است. کادمیم، جیوه، ارسنیک و کروم، موادی هستند که در نیروگاه به کار می روند. تمام زمینهای اطراف روستا و آب آشامیدنی هم به این عناصر شیمیایی آغشته شده اند.
در آب و هوای خشک، باد دوده های سمی را به خانه روستاییان می برد. بسیاری از سکنه روستا از بیماری هایی مثل برونشیت، آسم و بیماری های ریوی رنج می برند.
گوران می گوید: «دیشب مجبور شدم همسرم و بچه ی هفت ماهه ام را به بیمارستان ببرم. چون دچار انسداد ریه شده بودند. شبها صدای همسایه ام را می شنوم که به سرطان ریه مبتلاست و از درد ناله می کند. اینجا ما محکوم به مرگ هستیم. این روستا باید تخلیه بشود و گرنه دیگر کسی اینجا زنده نمی ماند.»
گوران، مرتب به نمایندگی مردمی که در نزدیکی «نیروگاه حرارتی توزلا» زندگی می کنند، شرایط بحرانی اینجا را به مقامات محلی گوشزد کرده است. اما تا به حال هیچ اقدامی برای۷۰ نفر، سکنه ی روستای دیو کوویچه انجام نشده است.
میلا یکی از اهالی این روستاست. او مدتها با حقوق بازنشستگی ناچیزی زندگی می کرد تا اینکه در این اواخر مجبور شده با کاشت سبزیجات در باغچه اش روزگار بگذراند.
نتیجه آزمایشهایی که روی خاک این منطقه انجام شده، باعث ترس و وحشت میلا شده است، اما او می گوید که چاره ای ندارد: «چاره ای نداریم. مجبوریم. حقوق بازنشستگی پایین است. باید یک جورهایی سر کنیم. برای خرید مایحتاجمان پولی نداریم. پسرم بیکار است. باید هر چه را که می خوریم خودمان بکاریم.»
خبرنگار یورونیوز نتوانسته است وارد «نیروگاه حرارتی توزلا» بشود. درخواستهای متعدد او برای بازدید از نیروگاه در دودهای دودکش نیروگاه نیست و نابود شد.
فلزات سنگین، دی اکسید کربن، اکسید نیتروژن، دی اکسید گ
