Από την ταινία "America America" (1963) του Elia Kazan
music:manos hatzidakis,lyrics:aris davarakis,singer:vasilis gisdakis
1989 live sirius.mousiki ap tin tainia america america tou elia cazan
(Ξάνθη 23 Οκτωβρίου 1925 Αθήνα 15 Ιουνίου 1994) ήταν ένας από τους σημαντικότερους Έλληνες μουσικοσυνθέτες.
Ο Χορός του Βαρτάν
Στίχοι: Άρης Δαβαράκης
Μουσική: Μάνος Χατζιδάκις
Πρώτη εκτέλεση: Βασίλης Γισδάκης
Παίξε, μέτρα τους σφυγμούς σου...
Κάνω να κρατηθώ,
προσπαθώ να σωθώ
και μεθώ στους ρυθμούς σου!
Παίξε, κι έφτασε η ώρα...
Του Θανάτου η ορμή
μου τρυπάει το κορμί,
με πετάει στη μπόρα...
Μένει λίγη ελπίδα' ακόμα...
Μελαγχολώ, στο χορό κατρακυλώ...
Κόψε το μαγικό λουλούδι,
να μεθύσουν οι εχθροί,
να ξεφύγω απ' τη γη
σαν πουλί, σαν τραγούδι!
Παίξε, βρες τη μουσική μου,
να ξεχάσω ότι ζω
σ' έναν κόσμο κακό,
που 'ναι σαν φυλακή μου...
Βρες μου πάλι τη φωνή μου,
που από φόβο σιωπά,
δεν τολμά, δε χτυπά
και δεν είναι δική μου...
Φεύγει κάθε ελπίδα ακόμα...
Μελαγχολώ, στο χορό κατρακυλώ...
Παίξε το μαγικό τραγούδι
να μεθύσουν οι εχθροί,
να ξεφύγω απ' τη γη
σαν πουλί, σαν λουλούδι!
Από την ταινία Αμέρικα Αμέρικα (1963) στην οποία πρωταγωνιστούν οι Στάθης Γιαλελής, Frank Wolff, Elena Karam, Salem Ludwig, Γιώργος Φούντας, Δήμος Σταρένιος, Lou Antonio, John Marley, Estelle Hemsley, Paul Mann, Linda Marsh. Gregory Rozakis, Katharine Balfour, Harry Davis, Joanna Frank, Robert Harris,
Σενάριο -- σκηνοθεσία - παραγωγή: Elia Kazan
Καλλιτεχνική διεύθυνση: Gene Callahan
Κινηματογραφιστής: Haskell Wexler
Μουσική: Μάνος Χατζιδάκις
Ενδυματολόγος: Anna Hill Johnstone
Μοντάζ: Dede Allen
Παραγωγός: Charles Maguire
Περισσότερα:
Βασισμένο στο μυθιστόρημα του ίδιου του Elia Kazan «Το χαμόγελο της Ανατολής» και με τη συντροφιά της μουσικής του Χατζιδάκι, το «Αμέρικα, Αμέρικα» είναι η ιστορία του Σταύρου, ενός νέου άντρα ελληνικής καταγωγής, από τον θάνατο του καλύτερού του φίλου μέχρι την ξενιτιά. Ο Kazan χρησιμοποιεί τα προσωπικά του βιώματα για να μιλήσει για τις μεγάλες ψευδαισθήσεις που προκαλεί η μετανάστευση: ο παράδεισος τελικά δε βρίσκεται ούτε στηην αντίπερα όχθη, και η πίστη σε αυτόν αποδεικνύεται άλλο ένα ζωτικό ψεύδος. Αναπόσπαστα δεμένη με το τραγούδι «Το αστέρι του βοριά», μια συγκλονιστική ελεγεία στα ματαιωμένα όνειρα.
"Αμέρικα, Αμέρικα"
« Ο Ηλίας Καζάν έξυνε τις παλιές πληγές και ανεκάλυπτε την πατρική του γη, την Ανατόλια. Ο ίδιος είχε οικειοποιηθεί τα χαρακτηριστικά του Έλληνα ανατολίτη μαζί με μίαν έκφραση δυνάμεως και υπεροχής που του παρείχε η δεύτερη πατρίδα του, η Αμερική». (Μάνος Χατζιδάκις)
Την 14η Αυγούστου του 1896 με το Γρηγοριανό Ημερολόγιο 26 Αρμένιοι αγωνιστές κατέλαβαν την Οθωμανική Τράπεζα για να υποχρεώσουν τη διεθνή κοινότητα να ασχοληθεί με το Αρμενικό Ζήτημα. Η εμβληματική ταινία του Ελία Καζάν America, America, βασίστηκε σε αυτό ακριβώς το γεγονός για να περιγράψει τις θηριωδίες των Τούρκων κατά Αρμενίων και Ελλήνων. Στην ταινία, μέσα από τη διήγηση της ιστορίας του θείου, ο Καζάν καταγράφει με ζωντανό τρόπο τις συστηματικές διώξεις και σφαγές των Αρμενίων και την τραγωδία της Μικρασιατικής Καταστροφής. Η ταινία Βασίστηκε στο αυτοβιογραφικό βιβλίο του Ελία Καζάν και προβλήθηκε στην Ελλάδα με τον τίτλο "Το Χαμόγελο της Ανατολής". Τα γυρίσματα έγιναν στην Κωνσταντινούπολη. Ο Καζάν πήγε στον ίδιο τον Αμερικανό πρέσβη για να του πει ότι η ταινία «δεν θα έχει τουριστική ματιά, ούτε θα κολακεύει ιδιαίτερα την Τουρκία». Στις οντισιόν πήγαν ηθοποιοί από όλη την Ελλάδα, γνωστοί και άγνωστοι. Ωστόσο ο σκηνοθέτης στάθηκε σε έναν, τον Στάθη Γιαλελή. Κι αυτός ήταν. Ο 22χρονος τότε νεαρός παίζει σχεδόν σε κάθε σκηνή της τρίωρης ταινίας. Η ταινία προτάθηκε για τέσσερα βραβεία Όσκαρ και κέρδισε εκείνο της Καλλιτεχνικής Διεύθυνσης (Τζιν Κάλαχαν). Ο Ελία Καζάν βραβεύτηκε με τη Χρυσή Σφαίρα Καλύτερης Σκηνοθεσίας και ο Στάθης Γιαλελής με εκείνη του Καλύτερου Πρωτοεμφανιζόμενου Ηθοποιού (έχασε από τον Σίντνεϊ Πουατιέ τη Χρυσή Σφαίρα Καλύτερου Ηθοποιού). Από την τιμητική βράβευσή του Ελία Καζάν με Όσκαρ για την προσφορά του στον κινηματογράφο, σε ηλικία 90 ετών. Το 2001, η ταινία επιλέχθηκε από τη Βιβλιοθήκη του Κογκρέσου των ΗΠΑ ως πολιτιστικά, ιστορικά και αισθητικά σημαντική ταινία του αμερικανικού Εθνικού Μητρώου Κινηματογράφου.