Η ιστορία πίσω από τις συνομιλίες για τα πυρηνικά του Ιράν

2014-11-21 3

Ένα χρόνο μετά την ενδιάμεση συμφωνία της Γενεύη, μεταξύ της ομάδας των 6 και του Ιράν, όλοι περιμένουν την οριστική συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης.

Το Ιράν και οι εκπρόσωποι των ΗΠΑ, της Βρετανίας, της Γαλλίας, της Γερμανίας, της Ρωσίας και της Κίνας, βρίσκονται εν μέσω συνομιλιών σχετικά με το θέμα.

Οι συζητήσεις για την οριστική συμφωνία γίνονται κεκλεισμένων των θυρών στα ανάκτορα στη Βιέννη. Η ενδιάμεση συμφωνία του περασμένου χρόνου ζητούσε από το Ιράν να περιορίσει την πυρηνική του δραστηριότητα, με αντάλλαγμα την μερική άρση των κυρώσεων.

Ήταν πριν από 12 χρόνια όταν η Τεχεράνη αποφάσισε να δώσει νέα πνοή στο πυρηνικό της πρόγραμμα, χτίζοντας νέες εγκαταστάσεις. Όταν άρχισαν οι έλεγχοι από τη Διεθνή Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας, το Ιράν χαρακτήρισε τις υποψίες της Δύσης ότι κατασκευάζει πυρηνική βόμβα ως ψευδείς και κατασκευασμένες.

Το 2003 η Τεχεράνη έκανε ένα μεγάλο βήμα με το να δεχτεί να προχωρήσει σε ευρύ διάλογο με τις ΗΠΑ. Ωστόσο, η κυβέρνηση Μπους το απέρριψε και η ευκαιρία χάθηκε. Το 2004 το Ιράν προχώρησε στην κατασκευή ενός ακόμα πυρηνικού αντιδραστήρα, αλλά λίγους μήνες αργότερα ανακοίνωσε προσωρινό πάγωμα του προγράμματος εμπλουτισμού ουρανίου, κατόπιν πιέσεων από την ΕΕ.

Όταν ο Μαχμούντ Αχμαντινετζάντ ανέλαβε την προεδρία της χώρας το 2005, πρότεινε τη δημιουργία μιας διεθνούς κοινοπραξίας ή οποία θα διαχειρίζεται τον εμπλουτισμό Ουρανίου. Αυτή η πρόταση απορρίφθηκε από την ΕΕ και τις ΗΠΑ. Το Ιράν σκλήρυνε τη στάση του και άρχισε ξανά το πρόγραμμα εμπλουτισμού ουρανίου. Το Δεκέμβριο του 2006 το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ επέβαλε κυρώσεις, οι οποίες στη συνέχεια εντάθηκαν. Η εκλογή του Χασάν Ροχανί στην προεδρία της χώρας το 2013, άνοιξε το δρόμο για τη διπλωματία.

Οι κυρώσεις επηρέασαν σημαντικά την ιρανική κοινωνία και την οικονομία της χώρας, ενώ παράλληλα οι κρίσεις στο Ιράκ και τη Συρία έφεραν στο προσκήνιο πρωτοφανείς ευκαιρίες για συνεργασία μεταξύ Τεχεράνης – Δύσης. Ωστόσο, σε ότι αφορά στο θέμα των πυρηνικών οι απόψεις των δύο πλευρών δεν δείχνουν να συγκλίνουν.