پنجاه و پنجمین جشنواره بین المللی فیلم تسالونیکی، یکی از بزرگترین رخدادهای فرهنگی در سینمای یونان آغاز شده است. در جشواره امسال ۱۵۰ فیلم نمایش داده می شوند و ۱۴ فیلم در بخش مسابقه بین المللی جشنواره برای دریافت جایزه «اسکندر طلایی» با یکدیگر رقابت می کنند.
برای بزرگداشت صدمین سالگرد سینمای یونان، تعدادی از فیلمهای محبوب و محصولات اخیر سینمای یونان که جوایز جهانی بدست آورده اند، نیز به نمایش گذاشته می شود.
برغم کاهش بودجه جشنواره، سازمان دهندگان توانسته اند همچنان از سینمای مستقل حمایت کنند. دیمیتریس ایپید، مدیر جشنواره می گوید: «هدف از محتوای سینمایی ای که ما ارائه می کنیم، آگاه کردن مردم از همه گرایشهای موجود در این هنر است. امیدواریم این کار ما منجر به شکل گیری نسل جدیدی از سینماگران شود. در جشنواره امسال بلیت تمام بخشهای مختلف بفروش رفته است. این موضوع همیشه مرا مسحور و حیرتزده می کند. بین ما و مخاطبان ما زمینه مشترکی وجود دارد، دیدگاه ما یکسان است.»
۹۹* خانه، کاری از رامین بحرانی*
فیلم «۹۹ خانه» ساخته رامین بحرانی، فیلمساز مستقل در جشنواره امسال نمایش داده شد. در فستیوال امسال بخشی به تقدیر از این فیلمساز ۳۹ ساله آمریکایی، ایرانی تبار اختصاص دارد. سینمای وی، سینمایی انسان گرا، طبیعی و به دور از تظاهر است که وضعیت جامعه کنونی آمریکا را روایت می کند.
فروپاشی رویای آمریکایی و بحران اخلاق از دغدغه های اصلی فیلمهای بَحرانی است. «۹۹ خانه» بعنوان تازه ترین ساخته او، نقدی است بر اینکه چگونه انسان و ارزشهای انسانی در نظام کاپیتالیسم زیر پا گذاشته می شود.
اما فیلمساز مستقل بودن به چه معناست؟ بحرانی در جواب می گوید: «مستقل بودن فقط در سینِما مشکل نیست. در زندگی واقعی هم مستقل بودن سخت است. زیرا جهان پیوسته به شما می گوید چگونه رفتار کنید، به چه فکر کنید و چه انجام دهید. از همان کودکی و در سراسر زندگی به شما می گوید که هدفتان چه باشد. به باور من زندگی مدام می گوید : نه، در حالیکه یک شخص مستقل می گوید: بله.»
تقدیر از جالیمیر جینیک، فیلمساز صرب
در جشنواره امسال همچنین ازجالیمیر جینیک (Želimir Žilnik)، فیلمساز و فعال سیاسی صرب نیز تقدیر می شود. وی جزو نسلی ازسینماگران یوگوسلاوی است که به «موج سیاه» شهرت دارند.
جینیک می گوید که سینما وسیله ای است برای شناخت مردم. وی تمام زندگی خود را وقف کاوش در تجربه های روزمره انسان کرده است، بویژه انسانهایی که در حاشیه جامعه زندگی می کنند.
وی یکی از پیشگامان درام مستند یا داکیودرام (docudrama) است. در این نوع سینما، ملاحظات زیباشناختی به دور انداخته می شود و تأکید بر محتوا و واقعیت است. از این رو در این فیلمها، هنرپیشه های آماتور نقش بازی می کنند و فیلمبرداری در مکانهای واقعی انجام می شود و نه در استودیو.
فیلمهای فیلمساز ۷۲ ساله، علاوه بر محتوای سیاسیشان، مجالی برای تجربه و طنز نیز هست. وی طی ۴۷ ساله گذشته ۵۰ فیلم ساخته است و می گوید: «برای من فیلمسازی نوعی فرآیند یادگیری است. کسانی که در ساخت فیلم شرکت دارند و همچنین دوربین، کلیدی است که درهای زیادی را باز می کند. به همین دلیل می گویم که اگر فیلم ساز نبودم نمی توانستم سرشت مردمان و جامعه را اینقدر عمیق بشناسم.»
حضور دراکولای یونانی
یکی از دو فیلم یونانی که در بخش مسابقه بین المللی جشنواره شرکت دارند، فیلم «نروژ»، ساخته یانیس وسلمس، کارگردان یونانی است. این فیلم سورئالیستی و طنز، داستان زندگی زانو، خون آشام و رقصنده را در شهر آتن روایت می کند.
یانیس وسلمس می گوید: «تلاش کردم خون آشامی خلق کنم که با خون آشامهای دیگر متفاوت باشد. در واقع او خصوصیتها و شخصیت مرد یونانی امروزی را دارد. او خون آشام بالکان است و در آن سوی ظاهر عجیب و غریبش همیشه به دنبال عوامل بیش از حد تحریک کننده و در حرکت است. هیچ شباهتی هم به خون آشام های سنتی گوتیک ندارد.»
جشنواره فیلم تسالونیکی ۳۱ اکتبر (۹ آبانماه) آغاز شده و تا ۹ نوامبر (۱۸ آبانماه) ادامه خواهد داشت.
یورگوس میتروپولوس، خبرنگار یورونیوز می گوید: «ضرب آهنگ زندگی شهر تسالونیکی، با جریان جشنواره هماهنگ شده است. ده روز مملو از نمایش فیلم همراه با فیلمسازهایی که از سراسر جهان آمده اند. برغم کاهش بودجه جشنواره و عدم حضور ستاره های بزرگ، بلیت تمام فیلم ها به فروش رفته است چون مردم اینجا از سینمای خوب لذت می برند.»
