Η Γερμανία ετοιμάζεται να γιορτάσει τα 25 χρόνια από την πτώση του Τείχους του Βερολίνου, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι έχουν σταματήσει οι οργανωμένες ξεναγήσεις μνήμης στη γερμανική πρωτεύουσα.
Ο Μπούρκχαρτ Βάιγκελ είναι ένα από τα άτομα που οργανώνει τέτοιες ξεναγήσεις. Δεν είναι τυχαίο. Ο ίδιος βοήθησε εκατοντάδες πολίτες να δραπετεύσουν από την Ανατολική Γερμανία, είτε μέσα από την κατασκευή τούνελ, είτε κρύβοντάς τους στο πορτμπαγκάζ του αυτοκινήτου του, είτε χρησιμοποιώντας πλαστά διαβατήρια.
0 76χρονος μας ξεναγεί στο μοναδικό τούνελ που είναι προσβάσιμο σήμερα, που βρίσκεται στο σύνορο που υπήρχε στην οδό Χαϊδελβέργης, ανάμεσα στις περιοχές Τρέπτοβ και Νόικελν:
«Το μόνο μου μέλημα είναι να μην ξεχαστεί όλη αυτή η ιστορία. Πρέπει να θυμόμαστε τι έγινε τότε. Δεν έχουν περάσει πολλά χρόνια. Λίγα μέτρα μακριά μας, υπήρχε μια αληθινά παράλογη δικτατορία, όπου δεν μπορούσες να σκεφτείς ελεύθερα, όπου δεν μπορούσες να πεις αυτό που ήθελες, όπου δεν υπήρχαν ανοικτές συζητήσεις. Αυτό ήταν αδιανόητο για μένα».
Ο Μπούρκχαρτ Βάιγκελ ξεκίνησε τη δραστηριότητά του, όταν ήταν φοιτητής της ιατρικής, αμέσως μετά την κατασκευή του Τείχους το 1961. Βοήθησε συνολικά 650 άτομα να δραπετεύσουν με διαφορετικούς τρόπους. Δεν ήταν ο μόνος που έκανε αυτή τη δουλειά, αλλά σίγουρα ήταν από τους λίγους που είχε τόσο θεαματικά αποτελέσματα:
«Μέσα από τα συνολικά 75 τούνελ του Βερολίνου, από τα οποία μόνο τα 19 λειτουργούσαν σωστά, κέρδισαν την ελευθερία τους συνολικά 300 άτομα. Από τους υπονόμους διέφυγαν άλλοι 800, ενώ με πλαστά διαβατήρια κατάφεραν να περάσουν απέναντι γύρω στους 10.000. Στους φακέλους που διατηρούσε η Στάζι, είχε επισημανθεί δύο φορές, ότι τα δικά μου πλαστά διαβατήρια δεν διέφεραν σε τίποτε από τα γνήσια. Ήμουν πραγματικός άριστος στην πλαστογραφία. Ήξερα πολύ καλά τη δουλειά».
Η Στάζι τον έχει μάλιστα βάλει σε λίστα θανάτου και προσπάθησε να τον απαγάγει δύο φορές από το Δυτικό Βερολίνο. Όταν το τείχος έπεσε στις 11 Νοεμβρίου 1989, ο Βάιγκελ ήταν πλέον ένας ορθοπεδικός που ζούσε και δούλευε στη Στουτγκάρδη. Είδε το κορυφαίο γεγονός από την τηλεόραση:
«Έκλαιγα για ώρες μπροστά στην τηλεόραση. Ήμουν τρομερά συγκινημένος. Αυτό ήταν που ήθελα πάντα. Ήθελα να είναι οι άνθρωποι ελεύθεροι. Ξαφνικά το πέτυχαν. Ήταν η πιο συγκλονιστική εμπειρία της ζωής μου. Την επόμενη μέρα, τα παιδιά μου με ρωτούσαν γιατί έκλαιγα έτσι. Και τότε ήταν η πρώτη φορά που τους είπα, τι είχα κάνει».
Ο Βάιγκελ συμπεριέλαβε τις αναμνήσεις του στο βιβλίο «Οι δρόμοι να περάσεις το Τείχος» και συνεχίζει να δίνει διαλέξεις για το τι ακριβώς συνέβαινε στο Βερολίνο εκείνη την εποχή.
