فرانک گهری یکی از معماران مطرح است، ستاره ای که بسیاری از سرمایه گذاران ثروتمند آرزو دارند او را استخدام کنند. معمار ۸۵ ساله آمریکایی- کانادایی و خالق موزه گوگنهایم بیلبائوی اسپانیا به بازنشستگی حتی فکر هم نمی کند. وی همچنان بدنبال این است تا بناهای باشکوه و فوق العاده ای که خلق می کند، تاریخ ساز شوند. گهری برای دریافت یک جایزه بین المللی دیگر به اوِیدو اسپانیا سفر کرده است. با او در همین محل گفتگو کرده ایم.
یورونیوز: فرانک گهری، از اینکه با ما هستید سپاسگزارم. شما بتازگی از بنای تحسین برانگیز موزه ای جدید در پاریس پرده برداری کرده اید، همزمان مرکز جرج پمپیدو هم از شما تجلیل کرده و اینجا در اویدو هم جایزه شاهزاده آستوریاس را با خود به خانه می برید. از این قدردانی ها چه احساسی دارید؟
فرانک گهری:
«احساس سوءظن. من همیشه در کارم حس عدم امنیت داشته ام که حس سالمی است. در ننتیجه خیلی این چیزها را جدی نمی گیرم. البته خوب است، حس خوبی به آدم می دهد. اما موضوعی جنبی است.»
یورونیوز: رییس جمهوری فرانسه بنای بنیاد لوی ویتون را به کلیسای نور تشبیه کرده است. برخی از مهمانها در شب افتتاحیه آن را به قایق بادبانی، ماهی یا یک تکه ابر تشبیه کرده اند. این بنا دقیقا چیست؟
فرانک گهری :
«همه چیز. تمام این استعاره ها درست است. من دریانورد هستم، قایقرانی می کنم. وقتی از شیشه استفاده شود نمی توان نقاشی ها را از قلاب آویزان کرد. در نتیجه ساختمان اصلی داخل این فضاست. با ساختمانی دولایه روبرو هستیم . این ساختمان این حس را می دهد که در وسط پارک قایقرانی می کنید.»
یورونیوز: منبع الهامتان برای خلق چنین عمارت فوق العاده ای چه بود؟
فرانک گهری:
«اول از پاریس الهام گرفتم و بعد از تقدس، از مقدس بودن آن مکان. پارک “اکلیماتاسیون” در پاریس، در قرن نوزدهم ساخته شده است. مارسل پروست در این پارک بازی می کرد. این مسئله مهمی است و البته چیزهای دیگر. برنارد آرنو (رییس بنیاد لوی ویتون) که با او کار می کنم، خودش هنرمند است. او در رشته مهندسی تحصیل کرده است، اما به علت فعالیتهایش در عالم مُد، می داند با هنرمندان و افراد خلاق، چگونه کار کند.»
یورونیوز: در مورد برنارد آرنو صحبت کنیم. وی رئیس شرکت موسوم به «ال وی ام اچ»، بزرگترین گروه شرکتهای کالاهای لوکس و صاحب شرکت لویی ویتون است. وی پس از دیدار از ساختمان موزه گوگنهایم بیلبائو کار طراحی بنای بنیاد لوی ویتون را به شما سپرد. بنای این موزه چه اهمیتی در زندگی حرفه ای شما دارد؟
فرانک گهری:
«نمی دانم دقیقا چقدر اهمیت دارد، اما کار مهمی بود. بر روی شهر تاثیر داشت و آن را تغییر داد. از نظر اقتصادی برای همه به صرفه بود. هزینه ساخت آن زیاد نبود: ۸۰ میلیون یورو در سال ۱۹۹۷. طی ۱۷ سال هزینه هایش جبران شده است. شهر از اولین باری که من به اینجا آمدم، خیلی تغییر کرده است. خیلی آبادتر شده است. من از این بابت خیلی خوشحالم. مثل یک معجزه است.»
یورونیوز: در حال حاضر شهرهای زیادی هستند که ساختمان های مشابه می خواهند. شما بعنوان معمار حاضرید برای آنها کار کنید؟
فرانک گهری:
«اما آنها من را برای [طراحی بنا] استخدام نمی کنند. از معماران دیگر می خواهند که برایشان کار کند. به هر حال جالب است. مگر نه؟ کسی مثل من را نمی خواهند. از کس دیگری می خواهند که یک چنین بنایی طراحی کند و گاهی هم کسی را پیدا نمی کنند.»
یورونیوز: شما در مقام معمار، به شهری دیگر یا سرمایه گذار ثروتمند دیگری قول می دهید که کارتان همین تأثیر را داشته باشد؟
فرانک گهری:
«من نمی توانم قول دهم. اما شبیه این کار را خیلی انجام دادم. در تالار دیسنی [در کالیفرنیا]، در شیکاگو. شاید بخت با من یار بوده است.»
یورونیوز: ۸ سال پیش در فیلم مستندی گفتید: “وقتی بناهایی که خلق کرده ام، افتتاح می شوند، می خواهم پنهان شوم. از این که مردم چه نظری خواهند داشت، وحشت دارم.” آیا هنوز هم همینطور است؟
فرانک گهری :
«خودم را جای دیگری می گذارم و می گویم گاهی آدمها از ساختن یک ساختمان یا خلق چیزی دچار خودستایی می شوند (فکر می کنند مهم هستند). این احساس را خوب می فهمم. شاید نوعی تواضع کاذب باشد، نمی دانم. خوب من اینطور هستم، کاریش هم نمی شود کرد. همیشه مشغول [طراحی] ساختمان جدیدی هستم و همان حسی را دارم که قبلا گفتم حس سالم عدم امنیت و هر وقت روی بنایی کار می کنم مطمئن نیستم که چه قدر خوب از کار در خواهد آمد.»
یورونیوز: عده ای استعداد شما را «جنونی درخشان» توصیف کرده اند.
فرانک گهری: «چی درخشان؟»
یورونیوز: جنون
فرانک گهری:
«جنون! خیلی هم دیوانگی نیست. قبل از هر چیز من هم انسان هستم. “دی ان ای” انسان را دارم و راه گریزی از محدودیتهای بشری ندارم. همیشه هنرمندان بزرگ را دیوانه گفته اند. پس باید احساس غرور کنم که به من هم همین را بگویند.»
یورونیوز: طرحهای زیادی در دست دارید. از جمله قصد دارید یک گوگنهایم در ابوظبی بسازید. پردیسی برای فیس بوک در کالیفرنیا و بنای یادبود برای آیزنهاور در واشنگتن. آیا اصلا به این فکر می کند که کمتر کار کنید یا حتی بازنشسته شوید؟
فرانک گهری:
«همین الان به همین موضوع فکر می کنم. دلم می خواهد بروم دراز بکشم ( باخنده). نمی دانم چرا، اما از کار کردن و از دیدن مردم لذت می برم. تیم کاری بسیار خوبی دارم. من نوعی رسالت دارم، قصد دارم جایگاه معمار را به او بازگردانم. این روزها پیمانکار از معمار مهمتر است. من می خواهم به وضعیتی بازگردیم که دست کم مدیریت پروژه در دست معمار باشد. و با گروه «داسو» و حالا هم با «تریبل» برنامه های کامپیوتری درست کرده ایم که هزینه تغییرات را از بین ببرد. در بیلبائو اولین بار از نرم افزارهای کامپیوتری استفاده واقعی کردم این کار باعث صرفه جویی های زیادی در بنایی شد که معمولا برای پیمانکار هزینه های اضافی در بر دارد. این موضوع به معمار قدرت بیشتری می دهد، به من امکان می دهد که بیشتر کار کنم و ساختمانهایی بسازم که بیشت
