‘Macedonian Life’ programı bu hafta Makedonya’nın yemek kültürünü sizlere tanıtacak. 1395 yılında Osmanlı topraklarına katılan ve yaklaşık 600 yıl Türk toprağı olarak kalan bu Balkan ülkesi elbette dolma, börek, sarma ve güveç fasulye gibi birçok Türk yemeğini mutfağında barındırıyor. Son yıllarda batı mutfağından etkilenen ve farklı kültürlerin tatlarını da içeren Makedonya mutfağı, ünlü Tikveşli yoğurtlarının da anavatanı. Tikveş şehrinde yoğurt işi yapan Türkler, Sırp Bulgar ve Almanların bölgeyi işgal etmesi sonucu Türkiye’ye sığınırlar ve yoğurt kültürlerini anavatana taşırlar. Hepsi ‘Mecedonian Life’ programında…
Güveç fasulye, mantar tava ve sarma isimleri Makedonya menülerindeki tipik yemeklerdir. Ev yemeklerinde ise Akdeniz, Orta Doğu ve Türk mutfağının etkileri görülür. 3 bölümlük Macedonian Life‘ın ilk programında yemek kültürünü konu alıyoruz.
Üsküp‘ün en iyi lokantalarından birinin mutfağında yoğun bir çalışma var. Aşçıbaşı Natalie Bojadjievska buranın geleneksel yemeklerinden içinde domuz eti, biftek, kabak ve patlıcan olan ‘Makedonya Tavası‘nı pişiriyor.
Natalie Bojadjievska, Furna Lokantası Aşçısı: ‘‘Buranın yemeklerini hazırlamak çok kolaydır, lezzet koku ve renk bakımından da oldukça zengindir.’‘
‘‘Burada yemek bir yaşam tarzıdır. Sadece yemek değildir.’‘
Gievski Ljupco, Aleksandar Palace Baş Aşçısı: ‘‘Bizim yemeklerimiz komşu ülkelerden biraz farklıdır çünkü biz daha çok sebze salata ve sağlıklı gıdalara öncelik veriririz.’‘
Gievski Ljupco 30 yılı aşkın süredir aşçı olarak çalışıyor ve kendisini adeta bir elçi gibi yerel gurme yemeklerine adamış. Bu gecenin menüsü bir Balkan- Türk yemeği olan ‘Dolma’.
Yeşil Pazar yerlilerin sıklıkla gittiği, her şehirde bulunan ve taze meyve sebze bulabileceğiniz yerlerdir. Buradaki güneş ve humuslu toprak sayesinde birçok farklı meyve ve sebze yetişebilmektedir.
Makedonya yemekleri çok uzak ve geniş coğrafyalardan etkilemiştir. Burası yaklaşık 600 sene Osmanlı Türk toprağı olarak kaldı.
Nebojscha Vukovich, Gastronomi Birliği Başkanı: ‘‘Buranın mutfağı yurt dışından gelen insanların getirdiği kültürlerden etkilenmiş ve yurt dışına giden Makedonlar da gittikleri yerdeki kültürü buraya taşımışlar. Osmanlı İmparatorluğu, Türkiye, Afganistan ve Pakistan gibi ülkelerin yemek kültürümüze tarihi etkileri vardır. Son yıllarda da Avusturya, Macaristan, İtalya ve Fransa mutfağından etkiler görebilirsiniz.’‘
Birlikte yemek pişirmek bu ülkenin bir kültürü. Özellikle hafta sonları dağ evlerinde ziyafet vermek bu sıralar çok yaygın. Jovanovski ailesi haftasonlarını Üsküp‘ün yakınındaki bu dağ evinde geçiriyor. Çocukları arkadaşları ile birlikte onları ziyaret ediyor.
Nina Jovanovski, İngilizce Öğretmeni: ‘‘Buranın yerlileri haftasonları sık sık bu evlere gelirler. Bir araya gelip burada yemek pişiririz. Çünkü Makedonyalılar yemek yemeyi çok severler.’‘
Burada sadece yemek kültürü değil şarap kültürü de vardır. Bu ülkenin şarapları Roma İmparatorluğu dönemine kadar uzanır.
Tikveş bölgesi şarapları ve yoğurtları ile ünlü bir bölge. Şarap mahsenleri Vardar Nehri boyunca uzanır. Popova Kula’da bunlardan bir tanesi. Buranın kurucusu Jordan Trajkov bir bankacıymış. Kaliforniya’daki Napa Vadisi’ni ziyaret ettikten sonra hayatı değişmiş ve bu seyahatten sonra ülkesine geri dönerek aile geleneği olan üzüm bağı yetiştiriciliğine geri dönmüş.
Jordan Trajkov, Popola Kula’nın Sahibi: ‘‘Üzüm bağlarını yaklaşık 10 sene önce dikmişti şimdi ise bu bağlar çok meşhur oldu. Dünyaca tanınıyor ve adına ‘Stanushina’ deniyor. Halk buna ‘Makedon Kızı’ diye hitap eder.’‘
‘‘Stanushina cinsini yok olmaktan kurtadık. Yerel ve unutulmuş bir üzümdü ve kimse yetiştirmiyordu. babamla uzak bölgelere gittik. Terkedilmiş evlerin arka bahçelerinde bu üzümden bulduk ve numune alarak yetiştirmeye başladık.’‘
‘‘Görevimiz bölgesel ve yerel cins üzümleri şarap dünyasına tanıtmak.’‘
Zengin tatlardan eşsiz anıtlara, ‘Macedonian Life’ programı bir sonraki bölümünde UNESCO’nun Dünya Kültür Mirası listesinde olan Avrupa’nın en eski gölünün kıyısındaki Ohri şehrine gidecek. Osmanlı ve Bizans‘ın muhteşem tarihi eserlerini geçmişin ışığında keşfe çıkacağız.’‘
Daha fazla bilgi için aşağıdaki linki tıklayabilirsiniz.
http://tr.wikipedia.org/wiki/Makedonya_Cumhuriyeti
Türk mutfağının diğer kültürlere etkilerilerini öğrenmek için:
http://tr.wikipedia.org/wiki/T%C3%BCrk_mutfa%C4%9F%C4%B1
