Avrupa Birliği’nin (AB) beşinci genişleme hareketiyle 2004 yılında topluluğa katılan 10 ülkeden biri Macaristan’dı. Soğuk Savaş‘ın bitimiyle başlayan değişim hareketinin etkisi altına aldığı ülkelerden Macaristan 1998’de AB’ye tam üyelik için başvuruda bulundu. Üyeliğin üzerinden ise 10 yıl geçti. Peki ülkede ekonomiden siyasete, sosyal hayattan kültürel hayata neler değişti.
Macaristan Dışişleri Bakanı Janos Martonyi bu dönemi euronews’e anlattı: “Geçtiğimiz 10 yılın sonuçlarını diğer orta Avrupa ülkeleri ile karşılaştırsak en iyi olduğumuzu söyleyemem. Fakat ilk 6 yılda yönetimde olan sosyalist hükumetin başarısızlıklarını görmek zorundayız. Bu yanlışları birkaç yılda düzeltmek mümkün değil.”
AB’ye üyelik Macar şirketler için önemli bir dönüm noktası oldu. İlk başlarda onların çoğu rekabetin artacağından ve sıkı kuralların geleceğinden korkuyordu; ancak yeni piyasaların olumlu tarafını da düşünüyorlardı. Örneğin maden suyu üreticileri üyeliğin meyvelerini ziyadesiyle toplayıp hızla büyüme gösterdi.
10 yıllık süreçte yerel yönetimler de AB’ye katılmanın avantajlarını nasıl kullanacaklarını öğrendi. Örneğin Gödöllö‘de birlikten gelen milyonlarca Euro kalkınma amaçlı kullanılıyor. Şimdi onlar Avrupa fonlarıyla ciddi alt yapı çalışmalarına imza attı. Gelen parayla Macaristan‘ın AB dönem başkanlığı yaptığı 2011’de önemli toplantılara ev sahipliği yapan Gödöllö Kalesi de yenilendi.
Gödöllö Belediye Başkanı György Gemesi, fonların yararına dikkat çekti: “Herkes büyük paraların Macaristan’a geleceğini ve bunun hızlıca harcanacağını düşündü. Fakat işler böyle yürümüyor. Bu süreci ve elde edeceğimiz fırsatları öğrenmek zorundayız.”
Ülkede aşırı sağda yer alan Jobbik, AB karşıtı söylemleriyle ön plana çıktı. Brüksel’deki karar alıcıları hedef tahtasına koyan parti ülkede de destekçi bulmayı başardı. Ancak uzmanlar bu desteğin ülkede yaşanan ekonomik krizin etkisiyle ortaya çıktığına dikkat çekiyor.
Eurobarometer‘ın araştırmasına göre Macarlar, AB hakkında nispeten olumlu düşünüyor. Buna göre Macarların yüzde 35’i AB’yi ‘çok olumlu’ buluyor. Bu noktada birlik ortalaması yüzde 31 düzeyinde.
Andrea Hajagos, euronews: “Kriz döneminde Macaristan’da AB üyeliğiyle ilgili düşünceler zor süreçten geçti. Şu günlerde durum daha iyi görünüyor. AB imajı Macarların aklında daha olumlu bir anlam kazanıyor.”
